Uw huur of woonlening laten betalen door het werk? Een weinig bekende mogelijkheid van het mobiliteitsbudget

De Morgen, JISKA AGTEN, 14 februari 2024

Illustratiebeeld. Professor fiscaliteit Michel Maus: ‘De werknemer kan kiezen voor duurzame vervoer­middelen, maar ook huisvestingskosten voor wie dicht genoeg bij het werk woont.’Beeld Shutterstock

Een bedrijfswagen is nog steeds een interessant fiscaal voordeel, maar sinds 2019 kun je ook kiezen voor een mobiliteitsbudget, vrij te besteden aan duurzame alternatieven, zoals dichter bij je werk gaan wonen.

Wat is het mobiliteitsbudget?

Werkgevers kunnen kiezen om duurzame alternatieven aan te bieden voor een bedrijfswagen. “Binnen dat mobiliteitsbudget zijn er drie pijlers waaruit de werknemer vrij kan kiezen”, legt Michel Maus, professor fiscaliteit, uit.

“Pijler één is de keuze voor een meer milieuvriendelijke wagen, bijvoorbeeld elektrisch in plaats van diesel. De tweede pijler bevat alle duurzame vervoermiddelen, zoals het openbaar vervoer en de fiets, maar ook huisvestingskosten voor wie dicht genoeg bij het werk woont. De derde optie is om het budget cash te krijgen, zodat je het vrij kunt besteden. Dan betaal je wel een bijzondere sociale werknemersbijdrage van 38,07 procent.”

Voor de cash-optie moet je wel wachten tot het einde van het kalenderjaar. Bovendien kun je als werknemer enkel kiezen uit de opties die jouw werkgever aanbiedt, preciseert Veerle Michiels, juridisch adviseur bij SD Worx. “Werkgevers zijn verplicht om een aanbod te doen in de tweede pijler. Ze mogen daarbij eigen accenten leggen en moeten zeker niet alle mogelijke opties van duurzame mobiliteit aanbieden.”

Hoe kun je je werkgever voor je huisvesting laten betalen?

De keuze om je huisvesting deels door je werkgever te laten betalen, kun je enkel maken als je op maximaal 10 kilometer van je werkplaats woont of meer dan 50 procent van de werktijd van thuis uit werkt. “Als je voldoet aan deze voorwaarden én recht hebt op een mobiliteitsbudget, kun je zowel voor de huur als voor de lening van je huis een bijdrage vragen”, legt Eefje Dulsster, expert flexibele verloning bij Attentia, uit.

Enkel het huurgeld en intresten en kapitaalaflossingen van de hypothecaire lening kunnen met dit budget betaald worden. “Is de lening voor je huis afbetaald, dan kan het budget niet worden gebruikt om pakweg de nutsfacturen voor water en elektriciteit te betalen”, waarschuwt Maus. Nog een belangrijk detail voor koppels: het huurcontract of de lening moet ook op jouw naam staan, eventueel samen met die van je partner.

Wat zijn de voordelen en waar zitten de addertjes?

“Ik zie voornamelijk voordelen”, klinkt het bij Maus. “Het systeem laat – onder voorwaarden – toe een deel van het loon belastingvrij uitbetaald te krijgen en te gebruiken voor huur of aflossing van een lening.” De huisvestingskosten zijn voor veel mensen een flinke hap uit hun budget. “Als je die bedrijfswagen niet nodig hebt, krijg je wel wat financiële ruimte in de plaats”, becijfert Veerle Michiels.

Het grootste nadeel is volgens Michel Maus de afstandsvoorwaarde. Stel dat je werkgever verhuist, dan kun je mogelijk je mobiliteitsbudget niet meer gebruiken voor huisvestingskosten. Ook als je zelf besluit te veranderen van werkgever, stopt het mobiliteitsbudget.

Voor wie ontslagen wordt ziet Maus toch een lichtpuntje: “De reële waarde van het mobiliteitsbudget wordt wel in rekening gebracht voor het bepalen van de opzegvergoeding.” Ook wie langdurig ziek is kan in de problemen komen, waarschuwt Veerle Michiels. “Voor het mobiliteitsbudget gelden dezelfde regels als voor het privégebruik van een bedrijfswagen. Zolang je afwezigheid gedekt is door het gewaarborgd loon, zal je ook het budget voor je huur of je lening ontvangen, daarna moet je zelf kunnen instaan voor je woonkost.”

Waarom heb ik hier nog niet over gehoord?

Doe een rondvraag bij je vrienden en weinig mensen zullen over het mobiliteitsbudget gehoord hebben. Hoewel het systeem sinds 2019 bestaat, werd het pas een succes sinds de straal waarbinnen je mag wonen uitgebreid werd van 5 naar 10 kilometer en bovendien het volledige bedrag van een hypothecaire lening ingebracht kan worden. Volgens Veerle Michiels maakt vooral de toegeving voor thuiswerkers een groot verschil. “Sinds corona is thuiswerk immers goed ingeburgerd en in heel wat ondernemingen toch een blijver.”

Recente cijfers van alle Belgische mobiliteitsplatformen samen laten die verandering duidelijk zien: in 2023 verdriedubbelde het aantal gebruikers. Het voorbije jaar maakten 9.153 mensen gebruik van het mobiliteitsbudget, ten opzichte van 3.945 gebruikers in 2022. Uit cijfers van de sector blijkt dat 69 procent van de gebruikers van het mobiliteitsbudget kiest voor een tussenkomst in huisvestingskosten.

Waarom kan niet iedereen hier gebruik van maken?

Een vraag die vijftien partners uit de sector zich ook stellen. Daarom lanceren ze een oproep om het mobiliteitsbudget voor alle werknemers toegankelijk te maken.

Thierry Devresse, Managing Director MMBB legt uit waarom dat ook een vraag is vanuit bedrijven: “Ten eerste kan enkel wie recht heeft op een bedrijfswagen kiezen voor het mobiliteitsbudget. Voor bedrijven voelt dat oneerlijk ten opzichte van werknemers die dat recht niet hebben; voor andere werknemers kunnen ze enkel een abonnement voor het openbaar vervoer of een fietsvergoeding aanbieden.

“Daarnaast zou het zorgen voor administratieve vereenvoudiging, omdat het alle bestaande en verwarrende wettelijke kaders rond woon-werkverkeer kan vervangen”, zegt Devresse. “Gedaan met bonnetjes van openbaar vervoer inscannen of ingewikkelde regelgevingen via paritaire comités.”

Is je huur of lening laten betalen door je werkgever wel duurzaam?

Het gaat om mensen die een bedrijfswagen links laten liggen en die ofwel dichter bij hun werk gaan wonen, ofwel vaker van thuis uit werken. “Dat betekent dat er minder auto’s op de baan zijn”, stelt Eefje Dulsster vast. Vaak gaat het om jonge mensen die in steden zoals Antwerpen, Gent en Brussel wonen. “In vier jaar tijd heb ik zo’n 170 bedrijven begeleid en ik heb het maar twee keer meegemaakt dat er toch opnieuw gekozen werd voor een bedrijfswagen”, vat Devresse de tevredenheid van zijn klanten samen.